Σύγχρονες Προκλήσεις της Εφηβείας και Διαδικτυακή Εξάρτηση
Στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης, τα ποσοστά διαδικτυακής εξάρτησης συνεχώς αυξάνονται, όπως επισημαίνει η δρ Άρτεμις Τσίτσικα, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής και καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ. Τα φαινόμενα αυτά τείνουν να γίνονται εμφανή από τις πρώτες σχολικές ηλικίες και επηρεάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών. Η αυξανόμενη επιρροή των κοινωνικών δικτύων και των influencers φαίνεται να επηρεάζει βαθύτερα την ανάπτυξη των εφήβων.
Ο Ρόλος του Διαδικτύου στην Εφηβεία
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα ευρήματα, παρατηρείται σχεδόν διπλασιασμός των ποσοστών διαδικτυακής εξάρτησης σε όλες τις κλίμακες, από ήπια έως σοβαρή. Αυτό ισχύει για όλες τις ηλικιακές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των μετέφηβων και των εφήβων. Η ανησυχία μεγεθύνεται, καθώς διαπιστώνεται ότι η εξάρτηση από το διαδίκτυο εμφανίζεται σε όλο και μικρότερες ηλικίες.
Τα παιδιά, συνήθως, δεν έχουν ανεπτυγμένα φίλτρα κριτικής και είναι εύκολα επιρρεπή στην αποδοχή ακραίων συμπεριφορών, καθιστώντας αναγκαία τη στήριξη από γονείς και εκπαιδευτικούς. Υπό αυτήν την έννοια, η διαχείριση της διαδικτυακής τους παρουσίας απαιτεί τη συμμετοχή έμπειρων ενηλίκων που μπορούν να τους καθοδηγήσουν. Οι επιδράσεις που δέχονται τα παιδιά απομακρύνουν την προσοχή τους από θεμελιώδεις αξίες, προβάλλοντας τις ακραίες συμπεριφορές και δίνοντας έμφαση στο εύκολο κέρδος.
Η Επίδραση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης
Ερωτώμενη για το πώς επηρεάζεται η νέα γενιά από τα κοινωνικά δίκτυα και τη διαδικτυακή κουλτούρα, η δρ Τσίτσικα αναφέρει χαρακτηριστικά την επίδραση του Netflix στην κοινωνία. Η σειρά «Adolescence», η οποία πραγματεύεται την ιστορία ενός 13χρονου που κατηγορείται για την δολοφονία μιας συμμαθήτριάς του, έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βρετανία. Η σειρά αναδεικνύει τις προκλήσεις της εφηβείας και τη σημασία της οικογενειακής επικοινωνίας.
Τα παιδιά σήμερα εκτίθενται σε ψηφιακά ερεθίσματα που μπορεί να ενθαρρύνουν ακραίες συμπεριφορές. Ενώ οι γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είναι ασφαλή κλεισμένα στα δωμάτιά τους, η πραγματικότητα είναι ότι δέχονται διάφορες επιρροές που θέτουν σε κίνδυνο την ψυχική τους υγεία. Η έμφαση αυτή στη χρήση των ψηφιακών μέσων απαιτεί ανοιχτές και ειλικρινείς συνομιλίες με τους γονείς, οι οποίοι θα πρέπει να είναι ουσιαστικοί ακροατές των προβλημάτων των παιδιών τους.
Η Σημασία των Ορίων και της Υποστήριξης
Αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα των ορίων για τους εφήβους, η δρ Τσίτσικα υπογραμμίζει ότι αυτά πρέπει να συνδυάζονται με έναν θετικό διάλογο. Όταν οι γονείς επιβάλλουν περιορισμούς χωρίς διάλογο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αντίθεση και συμπεριφορές υποκρισίας. οι γονείς πρέπει να επιδεικνύουν θετική γονεϊκότητα και να είναι πρότυπα για τα παιδιά τους, παρέχοντας υποστήριξη και καθοδήγηση σε μια περίοδο που είναι γεμάτη προκλήσεις και συγκρούσεις.
Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να στηρίξουμε τη συναισθηματική ενδυνάμωση των εφήβων, ώστε να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να επιτύχουν τους στόχους τους χωρίς να επιβαρύνονται συναισθηματικά. Το σχολείο, από την άλλη πλευρά, πρέπει να έχει πρωταρχικό ρόλο στην κοινωνικοποίηση και την εκπαίδευση των νέων για την ποιότητα ζωής τους και τη διαχείριση της ψηφιακής τους πραγματικότητας. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί καλούνται να συνεργαστούν, ώστε να διαμορφώσουν ένα θετικό περιβάλλον που θα ενθαρρύνει τη σωστή ανάπτυξη της νέας γενιάς.