Η Αποκάλυψη του Θεού μέσα από το Πάθος του Μεσσίου
Του Κων/νου Χαριλ. Καραγκούνη, καθηγητού της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών
Με το σημερινό άρθρο ξεκινάει ένα οδοιπορικό που θα διαρκέσει εννέα ημέρες, από σήμερα έως την Κυριακή του Πάσχα. Αυτή η περίοδος αρχίζει με τη σπουδαία Δεσποτική Εορτή της Αναστάσεως του Λαζάρου και κορυφώνεται με την «Εορτή των Εορτών και Πανήγυρη των Πανηγύρεων», την Ανάσταση του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Πέρυσι, εστιάσαμε στα γεγονότα της Μ. Εβδομάδας και του Πάσχα, από υμνολογικής, τελετουργικής και μουσικής προοπτικής. Φέτος, θα αναφερθούμε σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα, το οποίο δεν έχει λάβει την προσοχή που του αρμόζει, παρά τη σημασία του για τη βαθιά ερμηνεία και κατανόηση του Πάθους και της Αναστάσεως του Μεσσίου. Θα μιλήσουμε για τα Θεία Γεγονότα, αναλύοντας τα με τη βοήθεια των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης και θα διερευνήσουμε την έννοια του Πάσχα μέσα από τη δική τους ματιά.
Πριν προχωρήσουμε, είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε ορισμένα θεολογικά δεδομένα, τα οποία είναι θεμελιώδη για την κατανόηση των όσων θα εξετάσουμε κατά τη διάρκεια της φετινής Μ. Εβδομάδας. Όσο παράξενο και αν φανεί, για να αναφερθούμε στον προφητικό λόγο, πρέπει πρώτα να προβούμε σε ορισμένες διασαφηνίσεις σχετικά με το τι είναι και τι δεν είναι ο Χριστιανισμός.
Ο Χριστιανισμός, όσο και αν ακούγεται περίεργο, δεν είναι θρησκεία! Και δεν εννοούμε ότι «δεν είναι μια θρησκεία όπως οι άλλες»· στην πραγματικότητα, δεν είναι ούτε καν θρησκεία. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να περιλαμβάνεται στις γνωστές θρησκείες της ανθρωπότητας, ούτε πρέπει να χαρακτηριστεί ως θρησκεία. Η ονομασία «θρησκεία» για τον Χριστιανισμό είναι ένα μεγάλο ψέμα. Συχνά ακούμε φιλάθλους βεβαιωμένους ότι η ομάδα τους είναι «θρησκεία», και αυτό μας προκαλεί αγανάκτηση. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να αγανακτούμε· διότι οι φίλαθλοι όταν δηλώνουν τη συμπάθειά τους, ουσιαστικά εκφράζουν μια αλήθεια. Θρησκεία είναι μια ανθρώπινη σύλληψη που οργανώνεται σε ένα σύστημα ιδεών και πεποιθήσεων, εμπλουτισμένο με ηθικές αρχές και κοινωνικοπολιτισμικά στοιχεία, με στόχο την κάλυψη των υπαρξιακών αναγκών και αναζητήσεων του ανθρώπου.
Κατόπιν, είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι όλες οι θρησκείες είναι επινοήσεις του ανθρώπου, καθώς ο άνθρωπος, όταν έχασε την επαφή με τον αληθινό Θεό, άρχισε να δημιουργεί δικά του είδωλα και θεότητες, προκειμένου να καλύψει τους φόβους και τις ανησυχίες του. Έτσι, θεοποίησε ήρωες, ουράνια σώματα, ζώα, και σήμερα φτάνει να θεοποιεί το χρήμα, τον καταναλωτισμό και τα πρόσωπα της δημοσιότητας.
Αυτή η πραγματικότητα δεν έχει καμία απολύτως συσχέτιση με τον Χριστιανισμό. Ο Χριστιανισμός, λοιπόν, δεν είναι θρησκεία, αλλά μια αυθεντική αποκάλυψη. Είναι η αποκάλυψη του ενός και αληθινού Θεού μέσα από την ιστορία της ανθρωπότητας και τη Δημιουργία Του. Ο Θεός ήθελε να αποκαλύψει τον εαυτό Του, χωρίς να περιμένει οι άνθρωποι να τον ανακαλύψουν με τη φαντασία τους, κάτι που έχει οδηγήσει σε πολλές ψευδείς αντιλήψεις γύρω από Αυτόν. Διότι, οι ανθρώπινες κατασκευές που προκύπτουν από τις ερμηνείες του Θεού είναι συχνά μακριά από την αληθινή του φύση.
Ο Θεός, επειδή είναι Αγάπη, επέλεξε να αποκαλύψει τον εαυτό Του στο πλάσμα Του για να δημιουργήσει κοινωνία μαζί του. Αυτή η αποκάλυψη γίνεται συνεχώς και ενδυναμωτικά, ενώ προοικονομεί την οντολογική Ενανθρώπιση του Θεού, το Πάθος και την Ανάσταση, γεγονότα που αναμένουμε με προσμονή.
Πρώτα απ’ όλα, ο Θεός αποκάλυψε στον Αβραάμ ότι Είναι ο μόνος Θεός. Στη συνέχεια, στο Μωυσή αποκάλυψε ότι το όνομά Του είναι «Κύριος», εκείνος δηλαδή που δημιούργησε τα πάντα από το μηδέν. Στην Παλαιά Διαθήκη, ο Κύριος αποκαλύπτεται στους Δικαίους, καθοδηγώντας τους να αποφεύγουν τις ψευδείς θρησκείες. Μέσα από αυτούς τους Δικαίους, γεννιέται η Προφητεία και οι Προφήτες, οι οποίοι φέρνουν το μήνυμα του Θεού σε όλες τις γενιές.
Με την έλευση του Ιησού Χριστού, που ήλθε κατά «το πλήρωμα του χρόνου», η αποκάλυψη του Θεού βρίσκει την κορύφωσή της. Ο Χριστός αποκαλύπει τη Βασιλεία Του και την αληθινή Θεότητα στους Αποστόλους και στον λαό, με σταδιακή και παιδαγωγική προσέγγιση. Ακόμα και η εμφάνισή Του στον Λάζαρο και στις αδελφές του, όπως και σε άλλες σημαντικές προσωπικότητες, ήταν αποκαλυπτική. Πριν την Ανάστασή Του, ο Χριστός αποκάλυψε το πλήρες Όνομα του Τριαδικού Θεού: «Πατήρ, Υιός, Άγιον Πνεύμα». Αυτή η αποκάλυψη εδραιώνει τη σχέση των πιστών με τον Θεό και την Εκκλησία Του.
Καλή Μεγάλη Εβδομάδα!