Ενίσχυση της Φορολογικής Διαφάνειας μέσω Ελέγχων στις Βραχυχρόνιες Μισθώσεις
Καθώς η τουριστική σεζόν προετοιμάζεται να σημειώσει νέο ρεκόρ και τα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης «γεμίζουν» σε κάθε γωνιά της χώρας, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του φαινομένου των «κρυφών Airbnb». Αυτά τα ακίνητα αποφέρουν εισοδήματα, χωρίς να δηλώνονται πουθενά, μη καταβάλλοντας τους απαιτούμενους φόρους.
Σύμφωνα με την Έκθεση Απολογισμού του 2024 της ΑΑΔΕ, έχει ήδη υλοποιηθεί πιλοτική δράση διασταυρώσεων για την ανίχνευση αδήλωτων εισοδημάτων από βραχυχρόνιες μισθώσεις. Αυτή η πρωτοβουλία σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας εποχής στον τομέα της φορολογικής παρακολούθησης, με επίκεντρο τη διαφάνεια και τη χρήση ψηφιακών εργαλείων που διευκολύνουν την αυτοματοποιημένη ενεργοποίηση ελέγχων με βάση προφίλ κινδύνου.
Κατά τη διάρκεια του 2024, πραγματοποιήθηκαν διασταυρώσεις για τον εντοπισμό αδήλωτων εισοδημάτων από βραχυχρόνιες μισθώσεις φυσικών προσώπων, τα οποία δεν διατηρούσαν επιχειρηματική δραστηριότητα σχετική με τουριστικά καταλύματα, για τα φορολογικά έτη 2018-2019. Αφού εγκρίθηκε το σχετικό ενημερωτικό σημείωμα, αναλήφθηκαν επικοινωνιακές ενέργειες, δόθηκαν απαντήσεις σε ενδιαφερόμενους και εκδόθηκαν οδηγίες προς τις κατά τόπους ΔΟΥ και τα ΚΕ.ΦΟ.ΔΕ. Οι σχετικές υποθέσεις αναρτήθηκαν στο BI Publisher, επιτρέποντας στις αρμόδιες υπηρεσίες να διαχειριστούν και να εκδώσουν πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου για όσους δεν υπέβαλαν οικειοθελώς τις απαιτούμενες δηλώσεις.
Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας ήταν ο εντοπισμός 593 ΑΦΜ, με τη συνολική αδήλωτη φορολογητέα ύλη να ανέρχεται σε 8,9 εκατ. ευρώ. Ο απολογισμός των αποτελεσμάτων της δράσης αναμένεται να παρουσιαστεί το 2025, με πιθανή επέκταση της πρωτοβουλίας και στα επόμενα φορολογικά έτη.
Ανακάλυψη Παράνομων Δραστηριοτήτων
Η διαδικασία εντοπισμού των «κρυφών» Airbnb βασιζόταν σε μια απλή μεθοδολογία: εκατοντάδες ιδιοκτήτες ή εταιρείες ενοικίαζαν μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb, παραλείποντας να δηλώσουν τις μισθώσεις τους. Ορισμένοι διατήρησαν πολλαπλούς λογαριασμούς ή επωφελήθηκαν από κενά στο Μητρώο Βραχυχρόνιας Διαμονής για να αποφύγουν τον εντοπισμό τους. Τα έσοδα από αυτές τις μισθώσεις περνούσαν κάτω από τα ραντάρ της Εφορίας, σε βάρος των συνεπών φορολογουμένων.
Η ΑΑΔΕ έχει αναμορφώσει τη στρατηγική της: με τη χρήση προηγμένων εργαλείων διασταύρωσης, τα οποία αξιοποιούν πληροφορίες από πλατφόρμες, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας, τραπεζικά δεδομένα και δηλώσεις φόρου εισοδήματος, μπορεί να εντοπίζει ποια ακίνητα φιλοξενούν τουρίστες χωρίς να είναι δηλωμένα. Αυτοί οι έλεγχοι γίνονται πλέον αυτοματοποιημένα και στοχευμένα, οδηγώντας σε άμεσες βεβαιώσεις φόρων, προσαυξήσεις και πρόστιμα.
Η Υπηρεσία Ερευνών της ΑΑΔΕ χρησιμοποίησε για πρώτη φορά έναν συνδυασμό ψηφιακών εργαλείων που προσέφεραν τη δυνατότητα να «σπάσουν» τα κόλπα των επιτηδείων. Στοιχεία κατανάλωσης ρεύματος και νερού, κινήσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς, εγγραφές σε πλατφόρμες, καθώς και δεδομένα πρόσβασης που σχετίζονται με κινητά και διευθύνσεις IP διασταυρώθηκαν για να ανιχνεύσουν όπου υπήρχε υποψία παρανομίας. Όταν ένα ακίνητο παρουσίαζε πέντε διαφορετικούς επισκέπτες μέσα σε έναν μήνα, αλλά είχε μηδενικό δηλωθέν εισόδημα, ο έλεγχος ενεργοποιούνταν αυτόματα.
Αποκαλύψεις και Νέα Δεδομένα
Η παραβατικότητα στα πλαίσια ειδικών ελέγχων ανήλθε σε ένα εντυπωσιακό 83,4%, ποσοστό που αποδεικνύει πως το πρόβλημα ήταν σημαντικά μεγαλύτερο από ό,τι είχε προηγουμένως καταγραφεί. Η ΑΑΔΕ δεν εντόπισε μόνο μεμονωμένους ιδιοκτήτες, αλλά και ολόκληρους μηχανισμούς που περιλάμβαναν διαχειριστές δεκάδων ακινήτων χωρίς καμία δήλωση, εταιρείες-βιτρίνες και μεταπωλητές μισθώσεων.
Το 2024 βεβαιώθηκαν πάνω από 540,6 εκατ. ευρώ από ειδικές έρευνες της ΑΑΔΕ για αποκρυβείσες φορολογητέες ύλες, μεγάλο ποσοστό των οποίων προήλθε από αδήλωτα εισοδήματα βραχυχρόνιων μισθώσεων. Η φορολογική διοίκηση εισέπραξε επιπλέον 365,5 εκατ. ευρώ από τις έρευνες, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητά της κατά 19,5% σε σύγκριση με το 2023, και τοποθετώντας τη διαδικασία αυτή ψηλά στις προτεραιότητες του φορολογικού τομέα.