Νέες Ρυθμίσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης και ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας ανακοίνωσαν σήμερα τις σημαντικές διατάξεις του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, η εφαρμογή των οποίων θα ξεκινήσει από τις 16 Σεπτεμβρίου 2025.
Ο κ. Φλωρίδης χαρακτήρισε ως τραγικό το γεγονός ότι η διαδικασία έκδοσης τελεσίδικων αποφάσεων από τα Ελληνικά δικαστήρια απαιτεί μέχρι σήμερα 1.500 ημέρες. Με την εφαρμογή των νέων διατάξεων, ο χρόνος αυτός αναμένεται να μειωθεί σε 630 ημέρες.
Στο νέο Κώδικα περιλαμβάνονται καινοτόμες ρυθμίσεις που έχουν σχεδιαστεί για να περιορίσουν δραστικά το χρόνο έκδοσης δικαστικών αποφάσεων. Οι διατάξεις θα ισχύουν για τις νέες αγωγές που θα κατατεθούν στο πλαίσιο του νέου δικαστικού έτους, ενώ οι εκκρεμείς υποθέσεις θα εκδικαστούν σύμφωνα με τον υπάρχοντα Κώδικα.
Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, κ. Μπούγας, ανέλυσε ότι οι νέες ρυθμίσεις αποτελούν μέρος μιας σειράς στοχευμένων παρεμβάσεων που θα λειτουργήσουν ως θεσμικό εργαλείο για τη μείωση του χρόνου έκδοσης οριστικών και τελεσίδικων αποφάσεων. Αυτή η νομοθετική πρωτοβουλία εντάσσεται στον οδικό χάρτη που παρουσιάστηκε κατά την ψήφο του Δικαστικού Χάρτη, με σκοπό τη μεγιστοποίηση των ωφελειών από την εφαρμογή του.
Προβλέπεται ότι η Ελλάδα, αντί για τις 1.492 ημέρες που απαιτούνται σήμερα για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης, θα πρέπει να φτάσει στο μέσο όρο των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης, δηλαδή σε περίπου 350 ημέρες για την έκδοση οριστικής απόφασης και 650 ημέρες για τελεσίδικη απόφαση.
Διαδικασίες και Χρονοδιαγράμματα
Η αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας επιδιώκει τη βελτίωση όλων των διαδικαστικών σταδίων. Για παράδειγμα, στο Πρωτοδικείο Αθηνών, μία υπόθεση συζητείται σήμερα μετά από 3 χρόνια και η απόφαση εκδίδεται έπειτα από μήνες. Ο κ. Φλωρίδης επεσήμανε ότι το μέσο διάστημα για την έκδοση οριστικής απόφασης κυμαίνεται από 3 έως 4 χρόνια, γεγονός που δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών για γρήγορη δικαιοσύνη.
Ωστόσο, με τον νέο Κώδικα, οι οριστικές αποφάσεις θα εκδίδονται εντός:
– 6 μηνών για αποφάσεις τακτικής διαδικασίας,
– 4 μηνών για αποφάσεις εκουσίας διαδικασίας,
– 1 μήνα για αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων.
Αξιοποίηση της Προδικασίας
Με τις νέες διατάξεις, επιδιώκεται επίσης η αξιοποίηση του χρόνου της προδικασίας, ο οποίος σήμερα περνάει άπρακτος. Ο νέος άρθρο 237 του Κώδικα θεσπίζει τον προέλεγχο της αγωγής από τον δικαστή, ο οποίος μπορεί να ζητήσει από τους διαδίκους να διορθώσουν ή να συμπληρώσουν τυχόν ελλείψεις. Αυτή η διαδικασία συμβάλλει στην κατάργηση των επαναληπτικών συζητήσεων και προγραμματίζει τη δίκη πιο αποτελεσματικά.
Επιπλέον, οι εφέσεις νόμιμα θα υποβάλλονται στο δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση, αποφεύγοντας τη σημερινή πρακτική της μεταφοράς των εγγράφων στο Εφετείο, γεγονός που θα μειώσει σημαντικά τους χρόνους εκδίκασης.
Η Ψηφιακή Δικογραφία
Σημαντική εξέλιξη είναι η δημιουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την ψηφιακή δικογραφία. Αυτή η πλατφόρμα αναπτύσσεται σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός του 2025. Οι δικηγόροι θα μπορούν να καταθέτουν ηλεκτρονικά τις αγωγές τους από τα γραφεία τους, παρακολουθώντας την πορεία κάθε υπόθεσης και αποκτώντας πρόσβαση στα έγγραφα εντός του ψηφιακού φακέλου.
Η ψηφιακή δικογραφία αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην επίσπευση της διαδικασίας, διευκολύνοντας τη διεκπεραίωση των εκκρεμών υποθέσεων που σχετίζονται με τον νόμο Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Η ηγεσία του υπουργείου εκτιμά ότι πάνω από 32.000 εκκρεμείς υποθέσεις θα εκκαθαριστούν μέσα στην επόμενη τριετία.
Μεταφορά Δικαστηριακής Ύλης
Συνεχίζοντας την αποσυμφόρηση των δικαστών, το υπουργείο προχωρά σε νέα μεταφορά δικαστηριακής ύλης στους δικηγόρους και συμβολαιογράφους. Ειδικότερα, θα ανατεθεί στους δικηγόρους η έκδοση διαταγών πληρωμής, μιας διαδικασίας που απαιτεί ελάχιστο χρόνο και δεν απαιτεί ακρόαση. Παράλληλα, θα ανατεθούν στους συμβολαιογράφους οι δημοσιεύσεις διαθηκών, μειώνοντας τον χρόνο αναμονής που φθάνει σήμερα το 1,5 έτος.
Ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας θεσπίζει και δεσμευτικές προθεσμίες για τις διαδικασίες, μειώνοντας δραστικά τον χρόνο που απαιτείται για την έκδοση δικαστικών αποφάσεων. Με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί ότι οι δίκες θα διεξάγονται πιο αποδοτικά.
Στο πλαίσιο των επόμενων νομοθετικών πρωτοβουλιών, θα υπάρξουν αλλαγές και στον Κώδικα Δικηγόρων, με τη συμμετοχή των προεδρευόντων φορέων της νομικής κοινότητας, ώστε να διασφαλιστεί η πληρότητα και η δικαιοσύνη στις διαδικασίες.